參加屆數:第六屆-在路上、第七屆-樂來樂好、第九屆-Kulumah一起回家!
原住民族語書寫相對於臺灣文學是偏僻、冷寂、乏人問津、也少人經營。1984年服務於淡江中學時,開始意識到布農人未來會消失的危機在:1 語言消失2 布農人音樂獨特的自然和聲法,當然,之後的文化祭儀復振,也成了重要課題。族語文學之路於焉開始。
|
〈緣點〉 卜袞‧伊斯瑪哈單‧伊私立瑞
緣 起
緣 落
是為緣
撞擊的原子迸出了火花
隨即
被黑暗給吞沒
一切回歸沉寂
唯
不停的原子仍忠於它的永恆
候鳥總在生命軌跡裡
不斷重複著對大地的歌頌
木訥的湖面
經不起飛逝的激情
幾許爪痕 起落間
誰又留下了什麼
寂寞復愁悵
期待生命的週期
再次地
緣 起
緣 落
緣 落
是為緣
撞擊的原子迸出了火花
隨即
被黑暗給吞沒
一切回歸沉寂
唯
不停的原子仍忠於它的永恆
候鳥總在生命軌跡裡
不斷重複著對大地的歌頌
木訥的湖面
經不起飛逝的激情
幾許爪痕 起落間
誰又留下了什麼
寂寞復愁悵
期待生命的週期
再次地
緣 起
緣 落
〈回祖靈的路就只有一條〉
路只有一條
心只有一條
孩子們來的地方
祖先們來的地方
月神來的地方
大冠鳩獨自飛行著
從玉山上飛下來
戴著智者鳥占過的項鍊
征伐的散彈成了頌功宴的話語
戰刀成了仰望的彩虹
只有黎明使者曉得黑暗
紅嘴黑鹎鳥在玉山頂上歌唱著
赤楊樹的種子灰濛濛的飛散開來
祖先種的柚子仍在長新芽
只有菅芒草識得往祖先的路
祖先聽得懂繫紅巾者報的戰功
戰歌是導引回家的禱詞
報訊歌是用來與祖先相認的臉譜
禮服是祖先留給月神賜過名的人
回祖靈地的路就只有一條
回祖靈地的路就只有一條
〈Maz a kausia Lamungan a daan hai ka tasa〉
Maz a daan hai ka tasa
Maz a isaang hai ka tasa
Aikusnadaas uvaaz
Aikusnadaas mailantangus
Aikusnadaas Buan
Pasitinitini a laula a kusbabai
Makusnasia usaviah tu ludun minsuma
Haulusas haulus tu kaihazamas is’a’aminan
Min’ispalistapang tu halinga a singkavas a laiang a
Minhanivalval tu samamanghaan a tabalian a
Kaupas pakatus’a a mahansiap mas madumdumtan
Kahahuzas a haipis a sia usaviah tu taungku
Pupunu kusbabai a itu hainunan a iktuus a
A’aspulunang a sinsusuazang mailantangus a izuk a
Kaupas bauvan a sathas kausia mailantangus tu daan
Ithalus mailantangus a itu timadanghasan a sinpalistapang a
Is’unlulumah tu halinga tu sinsusumsum a sintuasaus a
Ispasahal a ispatilumah a huzas a mas mailantatangus tu dahis
Sinpastala mas paitinganas Buan tu bunun a habang a
Maz a kausia Lamungan a daan a hai ka tasa
Maz a kausia Lamungan a daan a hai ka tasa
Bukun Ismahasan Islituan
<炭火>
大地被不乾淨的水淹沒
人類漂流到山上
沒有攜帶任何東西
因為
不知道
要回去的地方已消失
人心惶惶
坐立不安
前進的標的已消逝
匍伏著身子前進
因為
深怕被絆倒
天神曾經派遣紅嘴黑鵯鳥
含著炭火給人類
夜裡照亮人類
寒冷時溫暖人類
夜行時照亮黑夜的路
茁壯大地的人
炭火是天神的心
所有的生物天神都賜與語言
只有人類曉得用文字說話
文字是人類製造的炭火
像太陽
像月亮
像星星
般地
照亮黝黑的大地
文字
是
天神種在人心的炭火
人類漂流到山上
沒有攜帶任何東西
因為
不知道
要回去的地方已消失
人心惶惶
坐立不安
前進的標的已消逝
匍伏著身子前進
因為
深怕被絆倒
天神曾經派遣紅嘴黑鵯鳥
含著炭火給人類
夜裡照亮人類
寒冷時溫暖人類
夜行時照亮黑夜的路
茁壯大地的人
炭火是天神的心
所有的生物天神都賜與語言
只有人類曉得用文字說話
文字是人類製造的炭火
像太陽
像月亮
像星星
般地
照亮黝黑的大地
文字
是
天神種在人心的炭火
<記憶 經過>
月神與日神不斷經過的地方
水鹿曾經經過的地方
水鹿與月亮玩耍過的地方
野獸做過城堡的地方
幼鹿哭泣的居住地
巫莎厓餵養過的土地
野獸與人類的血疊疊著
像土石流淹沒疊疊的地方
朝代更迭治理
不過
都曾經以葫蘆瓢報過戰功
只有做過厄夢的土地會哭泣
槍口滴下的血匯聚了起來
雨水原本就會洗掉人的眼淚
月神知道安慰夜裡含淚的人
黎明使者迎接人的夢
清晨時送給日神
白芒蘆葦在嘉義的城邑開出白色芒花
月神與日神不斷經過的地方
水鹿曾經經過的地方
水鹿與月亮玩耍過的地方
野獸做過城堡的地方
幼鹿哭泣的居住地
巫莎厓餵養過的土地
野獸與人類的血疊疊著
像土石流淹沒疊疊的地方
朝代更迭治理
不過
都曾經以葫蘆瓢報過戰功
只有做過厄夢的土地會哭泣
槍口滴下的血匯聚了起來
雨水原本就會洗掉人的眼淚
月神知道安慰夜裡含淚的人
黎明使者迎接人的夢
清晨時送給日神
白芒蘆葦在嘉義的城邑開出白色芒花
月神與日神不斷經過的地方
<愛的家園>
颱風變的狂野了
在
失去了布農名字之後
被稱為莫拉克的颱風
不會
珍惜人類的眼淚
埋掉人的夢想
淹沒太陽的溫暖
吹走星辰夜裡的閃爍
悶住月亮夜晚的照射
大地和天空 赤紅
天神差使
右肩的精靈
到
眼淚和血停住的地方起火
要用來 溫暖 安撫
那些
飛鳥銜過來的心
天神差使
右肩的精靈
到
眼淚和血停住的地方起火
要用來 溫暖 安撫
那些
飛鳥銜過來的心
在
失去了布農名字之後
被稱為莫拉克的颱風
不會
珍惜人類的眼淚
埋掉人的夢想
淹沒太陽的溫暖
吹走星辰夜裡的閃爍
悶住月亮夜晚的照射
大地和天空 赤紅
天神差使
右肩的精靈
到
眼淚和血停住的地方起火
要用來 溫暖 安撫
那些
飛鳥銜過來的心
天神差使
右肩的精靈
到
眼淚和血停住的地方起火
要用來 溫暖 安撫
那些
飛鳥銜過來的心
<Sinpakadaidaz tu asang>
Minmahaiulin a balivusan
Tu
Is’ukaanis ngaan tu itu Bunun
Ni a kunian tu Mulaku a balivus
A
Masahlaz mas itu bunun tu bahbah
Mahaltum mas taisah tu itu bunun
Ladimpuh mas itu vali tu nanghat
Kalikusbai mas itu biutuhan tu pipitpit tu singhalis labian
Ma’aumut mas itu buan tu ispalsisiuh mais labian
Madiul a dalahan mas vail
Ma’avun a Dihanin mas
Mantanaskaun sia vau tu hanitu
Kausia
Paihtias bahbah mas haidang tu dalah malusapuz
Na ispinanghat ispisvala
Mas
Ainsapah hazam tu isaang
Masuaz a kaimin tu tasa mas laung’asun tu lukis
Maku’uni mas
Kaidahpaan
Kaipisingan
Kaikulkulan
Kaihanimulmulan
Kaisalpuan
Tu
Madanghas tu dalah masuaz
Sinpanghal a lipuah a isaitia a mas Dihanin
Tu
Maz a daidazan hai mapinhumis mas bunun
Tu
Is’ukaanis ngaan tu itu Bunun
Ni a kunian tu Mulaku a balivus
A
Masahlaz mas itu bunun tu bahbah
Mahaltum mas taisah tu itu bunun
Ladimpuh mas itu vali tu nanghat
Kalikusbai mas itu biutuhan tu pipitpit tu singhalis labian
Ma’aumut mas itu buan tu ispalsisiuh mais labian
Madiul a dalahan mas vail
Ma’avun a Dihanin mas
Mantanaskaun sia vau tu hanitu
Kausia
Paihtias bahbah mas haidang tu dalah malusapuz
Na ispinanghat ispisvala
Mas
Ainsapah hazam tu isaang
Masuaz a kaimin tu tasa mas laung’asun tu lukis
Maku’uni mas
Kaidahpaan
Kaipisingan
Kaikulkulan
Kaihanimulmulan
Kaisalpuan
Tu
Madanghas tu dalah masuaz
Sinpanghal a lipuah a isaitia a mas Dihanin
Tu
Maz a daidazan hai mapinhumis mas bunun
<繫紅巾的人>
天在咆嘯
地在顫抖
生物都躲了起來
空氣寂靜
太陽藏了起來
外來的櫻花正在掉落
和老鷹是親戚的人
和雲豹為伍的人
穿著風的鞋的人
穿著霧皮衣的人
吸吮熊奶的人
繫著敵人鮮血的人
大地的惡夢
夜裡用來洗臉的淚水
血是口述傳頌的詞彙
戰刀是詛咒的語言
雷電是祖先報戰功回響的聲音
山上的櫻桃樹是迷路的
伊巴荷的戰歌仍在迴盪
達瑪荷報戰功踩踏的聲音仍聽得見
土西佑對岸仍聽得到哭聲
煮過火藥的灶仍在濃霧裡冒著煙
老鷹仍在晴朗的天空盤旋
布農人繫著報戰功經歷的頭巾
布農人繫著報戰功經歷的頭巾
布農人繫著報戰功經歷的頭巾
地在顫抖
生物都躲了起來
空氣寂靜
太陽藏了起來
外來的櫻花正在掉落
和老鷹是親戚的人
和雲豹為伍的人
穿著風的鞋的人
穿著霧皮衣的人
吸吮熊奶的人
繫著敵人鮮血的人
大地的惡夢
夜裡用來洗臉的淚水
血是口述傳頌的詞彙
戰刀是詛咒的語言
雷電是祖先報戰功回響的聲音
山上的櫻桃樹是迷路的
伊巴荷的戰歌仍在迴盪
達瑪荷報戰功踩踏的聲音仍聽得見
土西佑對岸仍聽得到哭聲
煮過火藥的灶仍在濃霧裡冒著煙
老鷹仍在晴朗的天空盤旋
布農人繫著報戰功經歷的頭巾
布農人繫著報戰功經歷的頭巾
布農人繫著報戰功經歷的頭巾
<Timadanghasan tu bunun>
Tu’iia a dihanin
Kukulkul a dalahin
Madiul a tus’a
Tunghabin a minihumis
Isnungsiv a’iv’iv
Sihabin a vali
Mupapaspas a dandan a maikusnadadazu a
Tas’as laula tu bunun
Pasisiskunas uknav tu bunun
Kun’unias mailuvluv tu sapil tu bunun
Papainukas mutmut tu ulus tu bunun
Sususus susu tu tumaz tu bunun
Timadanghasas haidang tu pais tu bunun
Paitiskulazan mas dalahtin
Istaldadanav a bahbahis labian
Min’ispalihabasan a maihaidang
Sintuhahas’az a tabalian a tu halinga
Mailantangus tu sinpalistatapang tu painsising’avan a bilva a
Mininbuhbuh a dandan a isia ludun a
Pansising’avang a sintusasaus sia Ibahu
Ta’azaunang a sinkakatding a sinpalistatapang sia Tamahu
Uta’azaanang a tasipal Tusiu a mas tataingisan
Huhus’ulang a baning a ainatas habu a mais mutmutan tu labian
Si’a’ainunuang a laula a mais malaingas a dihanin
Titipsian a bunun mas sinpalistatapang tu inis’avan tu titipsl
Titipsian a bunun mas sinpalistatapang tu inis’avan tu titipsl
Titipsian a bunun mas sinpalistatapang tu inis’avan tu titipsl
Kukulkul a dalahin
Madiul a tus’a
Tunghabin a minihumis
Isnungsiv a’iv’iv
Sihabin a vali
Mupapaspas a dandan a maikusnadadazu a
Tas’as laula tu bunun
Pasisiskunas uknav tu bunun
Kun’unias mailuvluv tu sapil tu bunun
Papainukas mutmut tu ulus tu bunun
Sususus susu tu tumaz tu bunun
Timadanghasas haidang tu pais tu bunun
Paitiskulazan mas dalahtin
Istaldadanav a bahbahis labian
Min’ispalihabasan a maihaidang
Sintuhahas’az a tabalian a tu halinga
Mailantangus tu sinpalistatapang tu painsising’avan a bilva a
Mininbuhbuh a dandan a isia ludun a
Pansising’avang a sintusasaus sia Ibahu
Ta’azaunang a sinkakatding a sinpalistatapang sia Tamahu
Uta’azaanang a tasipal Tusiu a mas tataingisan
Huhus’ulang a baning a ainatas habu a mais mutmutan tu labian
Si’a’ainunuang a laula a mais malaingas a dihanin
Titipsian a bunun mas sinpalistatapang tu inis’avan tu titipsl
Titipsian a bunun mas sinpalistatapang tu inis’avan tu titipsl
Titipsian a bunun mas sinpalistatapang tu inis’avan tu titipsl